Köplenç "hemişelik himiki maddalar" diýlip atlandyrylýan PFAS dünýäde öň görülmedik derejede gözegçilik astynda. ÝB-niň Gaplama we Gaplama Galyndylary Düzgünnamasy (PPWR, 2025) 2026-njy ýylyň awgust aýyndan başlap, azyk bilen kontakt gaplamalarda PFAS-y gadagan etmegi we ABŞ-nyň EPA PFAS Hereket Meýilnamasy (2021–2024) pudaklardaky çäklendirmeleri berkitmegi bilen, ekstruziýa öndürijileri fluoropolimer esasly polimer gaýtadan işleýän kömekçi serişdeleri (PPA) PFAS-syz alternatiwalar bilen çalşyrmak üçin basyş astynda.
Näme üçin gerek?polimer ekstruziýasynda PFAS-y ýok etmek?
Per- we poliftoralkil maddalary (PFAS), endokrin ulgamy bozýan we rak, galkanyň keselleri we köpeliş meseleleri bilen baglanyşykly bolan himiki maddalaryň toparydyr. PFAS 1940-njy ýyllardan bäri senagatda we sarp ediş önümlerinde ulanylýar. PFAS durnukly himiki gurluşy sebäpli daşky gurşawda hemme ýerde duş gelýär. "Hämişelik himiki maddalar" diýlip atlandyrylýan maddalar hökmünde olar toprakda, suwda we howada tapyldy.8 Mundan başga-da, PFAS dürli önümlerde (meselem, ýapyşmaýan aşhana gap-gaçlarynda, leke çydamly matalarda, ýangyn söndüriji köpüklerde), iýmitde we içimlik suwunda tapyldy, bu bolsa ilatyň umumy täsirine (>95%) getirdi.
Şeýlelik bilen, PFAS hapalanmagy polimer ekstruziýa goşundylarynda olaryň ulanylmagynda has berk düzgünleriň girizilmegine getirdi. Plýonka, turba we kabel öndürijileri üçin däp bolan PPA-lar laýyklyk we brend abraýy üçin howp döredýär.
Elýeterli maglumatlara esaslanyp, aşakda bu geçişe goşant goşýan anyk kadalaşdyryjy üýtgeşmeler we başlangyçlar görkezilen:
1. Ýewropa Bileleşiginiň (ÝB) kadalaşdyryjy çäreleri:
• ECHA-nyň teklip edýän PFAS çäklendirmesi (2023): 2023-nji ýylyň fewral aýynda Ýewropa Himiki maddalar agentligi (ECHA) REACH düzgünnamasyna laýyklykda per- we poliftoralkil maddalaryna (PFAS) toplumlaýyn çäklendirme teklip etdi. Teklip polimer gaýtadan işlemek üçin kömekçi serişdeler (PPA) hökmünde ulanylýan ftorpolimerler bilen birlikde PFAS-yň giň gerimini maksat edinýär. Ftorpolimer senagaty boşatmalary gözleýän bolsa-da, düzgünleşdiriji ugur aýdyňdyr: çäklendirmeler PFAS-yň daşky gurşawa täsir edýän durnuklylygy we saglyk üçin mümkin bolan töwekgelçilikleri bilen baglanyşyklydyr. Maksat olaryň öndürilişini, ulanylyşyny we bazara çykarylmagyny çäklendirmek, şeýlelik bilen senagatlary PFAS-syz alternatiwalary kabul etmäge höweslendirmekdir.
• ÝB-niň Durnuklylyk üçin himiki maddalar strategiýasy: ÝB-niň strategiýasy PFAS töwekgelçiliklerini dolandyrmak üçin bitewi çemeleşmäni ulanýar, zyýanly maddalaryň tapgyrlaýyn ulanylmagyny ileri tutýar we polimer gaýtadan işlemek üçin ulanylýanlary goşmak bilen ftorsyz alternatiwalaryň işlenip düzülmegine ýardam berýär. Bu, esasanam iýmit bilen aragatnaşyk we gaplama düzgünlerine laýyk gelmegi üpjün etmek üçin PFASsyz PPA-larda innowasiýalary çaltlaşdyrdy.
• Ýewropa Bileleşiginiň Gaplama we Gaplama Galyndylary Düzgünnamasy (PPWR) 2025: 2025-nji ýylyň 22-nji ýanwarynda Ýewropa Resmi Žurnalynda çap edilen PPWR, 2026-njy ýylyň 12-nji awgustyndan başlap, azyk bilen aragatnaşykda bolýan gaplamalarda PFAS-yň ulanylmagyny gadagan etmegi öz içine alýar. Düzgün, gaplama materiallarynda, şol sanda plastik plýonka ekstruziýasynda ulanylýan polimer gaýtadan işlemek üçin serişdelerde PFAS-y çäklendirmek arkaly gaplamanyň daşky gurşawa täsirini azaltmagy we jemgyýetçilik saglygyny goramagy maksat edinýär. Mundan başga-da, PPWR gaýtadan işlenilme talaplaryna - PFAS-syz PPA-laryň aýdyň artykmaçlyk berýän ugryna - ünsi çekýär we şeýlelik bilen durnukly gaplama çözgütlerine geçmegi has-da höweslendirýär.
2. Birleşen Ştatlaryň kadalaşdyryjy özgertmeleri
• EPA-nyň PFAS Hereket Meýilnamasy (2021–2024): ABŞ-nyň Daşky Gurşawy Goramak Agentligi (EPA) PFAS hapalanmagy bilen baglanyşykly meseleleri çözmek üçin birnäçe çäreleri durmuşa geçirdi:
• PFOA we PFOS-yň howply maddalar hökmünde bellenilmegi (2024-nji ýylyň apreli): Daşky gurşawa toplumlaýyn jogap bermek, öwezini dolmak we jogapkärçilik hakyndaky kanuna (Superfund) laýyklykda, EPA perftorooktanoik turşusyny (PFOA) we perftorooktanoik turşusyny (PFOS) — PPA-larda ulanylýan esasy PFAS birleşmelerini — howply maddalar hökmünde kesgitledi. Bu arassalaýyş işleriniň açyklygyny we jogapkärçiligini ýokarlandyrýar we pudaklary PFAS däl alternatiwalara geçmäge höweslendirýär.
• Milli Agzym Suw Standarty (2024-nji ýylyň apreli): EPA takmynan 100 million adamyň täsirini azaltmagy maksat edinýän PFAS üçin ilkinji kanuny taýdan güýje girýän agyzym suw standartyny tamamlady. Bu düzgün suw çeşmeleriniň hapalanmagynyň öňüni almak üçin senagat pudaklary PPA-lary önümçilik proseslerinden, şol sanda PPA-lardan aýyrmaga gytaklaýyn basyş edýär.
• Zäherli maddalaryň çykarylmagynyň sanawyna (TRI) goşmaçalar (2024-nji ýylyň ýanwary): EPA 2020-nji ýyldaky Milli Goranmak Ygtyýarnamasy Kanunyna laýyklykda TRI-a ýedi PFAS goşdy we 2024-nji ýyl üçin hasabat bermegi talap etdi. Bu PFAS saklaýan PPA-lara gözegçiligi güýçlendirýär we PFAS-syz alternatiwalaryň kabul edilmegini höweslendirýär.
• Serişdeleri goramak we dikeltmek hakyndaky kanunyň (RCRA) teklipleri (2024-nji ýylyň fewral aýy): EPA RCRA-nyň çäklerinde howply düzüm bölekleriniň sanawyna dokuz PFAS goşmak, arassalamak ygtyýarlygyny güýçlendirmek we önüm öndürijileri PFAS-syz çözgütlere tarap has-da itermek üçin düzgünleri teklip etdi.
• Ştat derejesindäki gadagançylyklar: Minnesota ýaly ştatlar aşhana gap-gaçlary ýaly PFAS saklaýan önümlere gadagançylyk girizdiler, bu bolsa PFAS esasly materiallara, şol sanda iýmit bilen aragatnaşykda ulanylýan PPA-lara garşy has giň gerimli göreşiň alamatydyr. Kaliforniýa, Miçigan we Ogaýo ýaly beýleki ştatlar federal çäreleriň ýokdugyny ştat derejesindäki PFAS düzgünleriniň hereketlendiriji güýji hökmünde görkezdiler we PFAS-syz PPA-lara geçmegi has-da höweslendirdiler.
3. Global we Sebitleýin Başlangyçlar:
• Kanadanyň kadalaşdyryjy çarçuwasy: Kanada PFAS önümçiligini we ulanylyşyny azaltmak we gözegçilikde saklamak üçin güýçli düzgünleri ornaşdyrdy, global önüm öndürijilere PFAS esasyndaky PPA-lary ftorsyz alternatiwler bilen çalşyrmaga täsir etdi.
• Stokholm Konwensiýasy: PFAS düzgünleşdirilmegi, esasanam perftoroktansulfon turşusy (PFOS) we degişli birleşmeler boýunça halkara gepleşikleri on ýyldan gowrak wagt bäri dowam edýär. Ähli ýurtlar (meselem, Braziliýa we Hytaý) käbir PFAS-lary doly çäklendirmese-de, düzgünleşdirmäge gönükdirilen global meýil PFAS-syz PPA-laryň kabul edilmegini goldaýar.
• 3M-iň tapgyrlaýyn ýok etmek baradaky borçnamasy (2022): PFAS-yň esasy öndürijisi bolan 3M, 2025-nji ýylyň ahyryna çenli PFAS önümçiligini bes etjekdigini yglan etdi, bu bolsa plýonka we turba ekstruziýasy ýaly pudaklarda fluoropolimer esasly kömekçi serişdeleriň ornuny tutjak PFAS däl PPA-lara bolan islegiň artmagyna sebäp boldy.
4. Iýmit bilen aragatnaşykda düzgünlere laýyklyk:
ABŞ-nyň Azyk we Derman Administrasiýasynyň (FDA) we Ýewropa Azyk Howpsuzlygy Agentliginiň (EFSA) düzgünleri azyk bilen aragatnaşykda ulanylýan önümler üçin PFAS-syz PPA-lara ünsi jemleýär.
5. Bazar we senagat basyşy
Kadalaşdyryjy talaplardan başga-da, ekologiýa taýdan arassa önümlere bolan sarp edijileriň islegi we korporatiw durnuklylyk maksatlary brend eýelerini we önüm öndürijileri PFAS-syz PPA-lary kabul etmäge iterýär. Bu, esasanam, gaplama pudagynda aýdyň görünýär, bu ýerde bazar garaşmalaryny kanagatlandyrmak we abraýa zyýan ýetirmegiň öňüni almak üçin çeýe gaplama, üflenen plýonkalar we dökülen plýonkalar üçin PFAS-syz çözgütler gözlenilýär.
Senagatyň jogaby: PFAS-syz PPA
“Silike”, “Clariant”, “Baerlocher”, “Ampacet” we “Tosaf” ýaly esasy polimer goşundy üpjün edijileri fluoropolimer esasly kömekçileriň iş görkezijilerine laýyk gelýän ýa-da ondan ýokary bolan PFAS-syz PPA-lary işläp düzmek bilen jogap berdiler. Bu alternatiwler ereýän döwülmeleriň, galyplaryň toplanmagynyň we ekstruziya basyşynyň azalmagyna kömek edýär, şol bir wagtyň özünde iýmit bilen aragatnaşyk düzgünlerine laýyk gelmegi üpjün edýär we durnuklylyk maksatlaryny goldaýar.
Mysal üçin,Silike SILIMER seriýaly polimer ekstruziýa goşundylar PFAS-syz hödürleýär, ftorsuz erginlergaýtadan işlemekde kynçylyklary ýeňip geçmek üçin. Üflenen, guýulan we köp gatlakly plýonkalar, süýümler, kabeller, turbalar, masterbatch, birleşme we başgalar üçin niýetlenen bu önüm, mLLDPE, LLDPE, LDPE, HDPE, PP we gaýtadan işlenen poliolefinler ýaly dürli poliolefinleriň gaýtadan işlemek işini ýokarlandyryp biler.
Durnukly ekstruziýa üçin PFAS-syz polimer gaýtadan işlemek üçin kömekçi serişdeler
√ Güýçlendirilen ýaglama – Has ýumşak işlemegi üçin içki/daşarky ýaglamanyň gowulandyrylmagy
√ Ekstruziýanyň tizliginiň ýokarlanmagy – Az galyp toplanmagy bilen ýokary öndürijilik
√ Kämçiliksiz ýüzler – Eriýän döwülmeleri (akula derisi) ýok ediň we ýüziň hilini gowulandyryň
√ Azaldylan iş wagty – Arassalaýyş siklleri has uzyn, liniýanyň kesilmegi gysga
√ Daşky gurşaw howpsuzlygy – PFAS-syz, REACH, EPA, PPWR we global durnuklylyk standartlaryna laýyk gelýär
Ekstruziya öndürijileri üçin mümkinçilikler
√ Laýyklyga taýýarlyk – ÝB 2026 we ABŞ 2025 möhletlerinden öňde boluň.
√ Bäsdeşlik artykmaçlygy – Durnukly, PFAS-syz üpjün ediji hökmünde pozisiýa.
√ Müşderi ynamy – Gaplama brendiniň eýesiniň we satyjynyň garaşmalaryny kanagatlandyrmak.
√ Innowasiýa Üstünligi – Önümiň hilini we gaýtadan işlenilmegini gowulandyrmak üçin PFAS-syz PPA-lary ulanyň.
Köp soralýan soraglar (FAQ)
PFAS-syz PPA-lar näme?→ PFAS töwekgelçilikleri bolmazdan, fluoropolimer PPA-laryň ornuny tutmak üçin niýetlenen polimer goşundylar.
PFAS-syz PPA-lar FDA we EFSA-nyň talaplaryna laýyk gelýärmi? → Hawa, Silike we ş.m. kompaniýalaryň çözgütleri iýmit bilen aragatnaşyk düzgünlerine laýyk gelýär.
Haýsy pudaklar PFAS-syz PPA ulanýarlar? → Gaplama, üflenen plýonka, guýma plýonka, kabel we turba ekstruziýasy.
ÝB-niň PFAS gadaganlygynyň gaplamalara täsiri nähili? → Azyk bilen kontakt gaplamalar 2026-njy ýylyň awgust aýyna çenli PFAS-dan azat bolmaly.
PFAS esasyndaky PPA-laryň tapgyrlaýyn ýatyrylmagy indi mümkin däl - bu anyk zat. ÝB we ABŞ-nyň düzgünleri golaýlaşyp, sarp edijileriň basyşy artýarka, ekstruziya öndürijileri bäsdeşlige ukyply, talaplara laýyk we durnukly bolmak üçin PFAS-syz polimer gaýtadan işleýän serişdelere geçmelidirler.
Ekstruzion prosesiňiziň geljegine kepillik.Işleýşi we laýyklygy optimizirlemek üçin şu gün SILIKE PFAS-syz PPA-lary öwreniň.
Contact Amy Wang (amy.wang@silike.cn) or visit www.siliketech.com to get your ekstruziýa prosesleri üçin ftorsyz erginler,şol sanda ekologiýa taýdan arassa plýonka kömekçi serişdeleri we süýümler, kabeller, turbalar, masterbatch we birleşme ulgamlary üçin fluoropolimer PPA-lara alternatiwler.
Ýerleşdirilen wagty: 2025-nji ýylyň 20-nji awgusty
